Vieiros

A primeira asertación descoñece, ou quer descoñecer, unha nova categoría na evolución dos dereitos -seica son antievolucionistas- e que configura os chamados dereitos colectivos, de solidariedade ou dereitos de terceira xeración. Na historia e expansión dos dereitos humanos achamos unha primeira xeración constituída polos dereitos fundamentais de liberdade (expresión, asociación, residencia, opinión, manifestación, etc.) e unha segunda xeración conformada polos dereitos de igualdade (económicos, sociais, culturais, educativos, sanitarios, etc.). A categoría dos dereitos colectivos integra dereitos como os da paz, a un medio ambiente saudábel, a protección dos consumidores, o dereito ao desenvolvemento, ao goce sobre os patrimonios comúns e os espazos públicos, ás identidades colectivas, a protección das diversidades culturais, a libre determinación, etc. Estes dereitos predícanse dunha colectividade, non de individuos illados; non equivalen á suma dos dereitos individuais dos membros do grupo, senón que garanten e protexen o acceso a bens cun valor xurídico colectivo. Se os dereitos humanos de primeira e segunda xeración tamén incorporan contidos colectivos, estes son esencialmente dos individuos, namentres os de terceira xeración non se poden realizar máis que a través dunha acción colectiva ou comunitaria, dunha acción solidaria ou concertada de todos os estamentos sociais e, xa que logo, son de titularidade colectiva. Outra fasquía é que estes dereitos, gozados conxuntamente, crean as condicións que posibilitan o exercicio de dereitos individuais (por exemplo os dereitos colectivos dos pobos indíxenas amparan o dereito individual ao  desenvolvemento social e cultural de cada membro). A realidade dos dereitos colectivos xa non é refugada nin polos enfoques liberais máis rancios, tendo en conta a súa plasmación e recoñecemento nas resolucións, pactos e declaracións internacionais.

Nas comunidades con lingua propia, a liberdade non é un sumatorio de liberdades individuais, senón que acada caracteres comunitarios onde os poderes públicos deben garantir e protexer este ben colectivo institucionalizando a lingua do grupo como oficial, regulamentando e pulando polo seu aprendizaxe e uso público, así como procurar a súa conservación e existencia. Isto sucede así desde España a Xapón pasando por todos os meridianos. Os poderes públicos recoñecen e exclúen dereitos en razón da cidadanía, que implica a pertenza a un grupo; a meirande parte dos dereitos gózanse non por ser un individuo, senón por pertencer a un determinado Estado.

 Son estes cruzados lingüísticos con trastorno bipolar tan coherentes e honestos como predican? Como xustifican a discriminación entre individuos pertencentes a un grupo e os alleos ao mesmo se o único considerado real é o individuo? Por que non son consecuentemente universalistas e rexeitan os liames do seu Estado co outorgamento de dereitos e deberes? Porque, que eu saiba, a Constitución española premia e fornece de prerrogativas a unha concreta lingua, chegando a proclamar a obrigatoriedade do seu coñecemento o que debería proer o seu xorne liberal. Un galego non goza do dereito a recibir o ensino na súa lingua fóra do seu territorio, en troca pode impórse a obrigatoriedade do castelán na Galiza; desde logo aquí non prevalece o individuo como tal. É falso que defendan ao individuo universal, defenden ao individuo nacional español protexido e privilexiado por unha norma que define un ámbito de aplicación territorial, que é o Estado e aplicable a un colectivo, non a individualidades, que son os que teñen esa cidadanía. Se, como din eles, as linguas non gozan de dereitos o castelán non debe ser unha lingua. Son uns auténticos cínicos, universalistas de escaparate e cosmopaletos de espírito.

Ao respecto do segundo aserto, o dereito á elección da lingua no sistema educativo, reclaman a segregación lingüística, o aparheid cultural, nun territorio, nun país, nun pobo que ten unha língua propia e recoñecida legalmente. Pretenden que haxa galegos privados de coñecer a súa língua e cultura. Por suposto que se logran convencer de que o ser galego non existe, nin o español, nin o chino poderíamos entender algo, máis non a teima españolizante. Moito sospeito de que para eles os pobos existen, só que xerarquizados, e o “ser” español debe estar uns chanzos por riba na súa consideración.  Co apartheid non persiguen a realización dun dereito, senón un xenocidio cultural nunha terra que ten que pedir permiso para falar, mendigar para pode ler, e pagar para escoitar no seu idioma. Mais o cómico desta troupe é que saben que non hai  norma nin tribunal que os ampare. Certo que non!, non teñen dereito á elección da lingua no sistema educativo. O Tribunal Constitucional nas sentenzas 195/1989, 19/1990, e 337/1994 veu a confirmar, ao igual que o Tribunal Europeu de Dereitos Humanos, que o dereito á educación non inclúe o dereito dos pais a que os seus fillos reciban a ensinanza na lingua da súa preferencia. Con posterioridade a estas sentenzas, grupos de pais e nais de Catalunya e de Galiza solicitaron das correspondentes Administracións educativas o recoñecemento do dereito a que a ensinanza dos seus fillos fose impartida exclusivamente en castelán; as pretensións destes grupos foron desestimadas por sentenzas do Tribunal Supremo, de 17 de abril de 1996 e de 28 de abriil de 2000, en base á doutrina do Constitucional.

Por último e brevemente unha mostra máis da cativez moral destes cruzados son as críticas aos orzamentos para a promoción do noso idioma. Oubean contra as faragullas e aplauden os investimentos multimillonarios do Estado no Instituto Cervantes como embaixada da lingua española por todo o mundo. Aínda andarán na sagrada misión civilizadora que as potenciais coloniais se atribuían para conducir os destinos dos seus sometidos?